Er was eens een Indisch kind, geboren en onbezorgd opgroeiend in onze mooie Gordel van Smaragd. Het was een fijn en prettig leventje, ging naar school, ging met vakantie en maakte tripjes naar Tandjoeng  Priok, Buitenzorg en naar Bandoeng over de Poentjak.

Op straat spelend met andere kinderen, knikkeren, vliegeren, kastie, katapulten, gatrik (ketok kadal) of gewoon kattenkwaad uithalen, zoals uit het raam klimmen als er 's middags geslapen moest worden of met de katapult fruit, b.v. manga's, uit de bomen schieten.

Speelgoed werd zelf gemaakt, vliegers, tollen, van lege klosjes garen en elastiek een tank maken en nog vele andere dingen. Er werd gezwommen in de kali, gewandeld op de galangan, de jongens  natuurlijk gewapend met de katapult. 
Naar school of op familiebezoek met schoenen aan, maar buiten spelen in een tjelana monjet en blote voeten.

Helaas vielen de Japanners, in 1942, Indië binnen en toen ze capituleerden kwam de Bersiaptijd. 
Voorbij was het onbezorgde leventje. Vaders werden geïnterneerd; kinderen bleven met moeder, broer en zuster meestal zonder bescherming buiten het kamp. Het straatbeeld veranderde op slag. Militairen, loeiende sirenes, luchtgevechten, bombardementen. Kinderen kregen een touw om de hals met daaraan een stuk rubber en een fluit. Tijdens bombardementen moest je onder het bed schuilen en op het rubber bijten en als je bedolven lag onder het puin moest je op het fluitje blazen om de aandacht te trekken.

Na de oorlog vertrokken vele gezinnen naar Holland, het  beloofde land. Voor veel Indische gezinnen werd de kou en andere gewoontes in Holland een moeilijke tijd. Zonder klagen slaagden ze, zich ook hier door heen. We mogen trots zijn op onze ouders, want ook hun lening of renteloos voorschot werd tot de laatste cent terug betaald aan de Nederlandse regering. 

Het Indisch kind is en blijft Indisch, hoorbaar, met gewoontes en smaak. Soms werd er even omgekeken en vol heimwee werd dan een fotoalbum opengeslagen en met gemengde gevoelens bekeken. Dan wordt het boek gesloten. Voorgoed voorbij die goeie ouwe tijd.
Voor de volgende generatie een nieuw begin met de normen en waarden waarmee we zijn opgegroeid, want dat is en blijft onze Indische identiteit.

T.A. (foto van de Theresiaschool 1949 Surabaya)

NASI GUDEG is een typisch gerecht uit de stad Joyakarta met een scala aan bijgerechten. Bijvoorbeeld: tofu, tempeh, (bacem) eieren, sambal goreng Krecek en de Ayam gudeg. Terwijl de Gudeg zelf is gemaakt van Tewel (jonge jackfruit).
De nasi Gudeg is erg populair vanwege de heerlijke aroma van verschillende gerechten, de hartige smaak en de zoete maak van de diverse bijgerechten.

In het algemeen wordt de Bacem (t.b.v. de eieren) bereid met verschillende kruiden, zoals sjalotten, knoflook, koriander, salam bladeren, laos, en Gula Jawa (Javaanse suiker) voor een zoete smaak en de kenmerkende bruine kleur.
Behalve eieren kan de Bacem ook gebruikt worden voor bijvoorbeeld kip, tofu of Tempeh.
Krecek is gedroogde koeienhuid die daarna verwerkt wordt voor gerechten e.d.

Hartelijk welkom op de website van de Nationale IndischeDag (NID).

Door de Corona-crisis zijn er geen Pasar malams, evenementen en/of kumpulans en is hierover niet veel te publiceren. Ook de gezamenlijke viering in Reeuwijk van de Nationale IndischeDag van 29 augustus a.s. kan helaas niet doorgaan.

Maar je kan deze dag ook vieren met familie en vrienden in je eigen omgeving hoor. Het is tenslotte een Nationale feestdag.

P.S.

Wil je iets bijdragen aan deze website d.m.v. het posten van tekst, foto's, video's  en/of (online) evenementen?. Dat kan echt hoor, gewoon vooraf even registreren.

Je kunt ook een inzending per email sturen naar contact@nationaleindischedag.com dan zorgt de webmaster dat je inzending geplaatst wordt.

De laatste zondag in augustus is immers de

Daar kan je heerlijke nasi goreng simpel van maken!
Sambal Oelek, klein stukje Terasi, 1 of 2 teentjes Knoflook en een kwart Rode ui even fruiten oftewel “gongso” in olie.
Daarna een eitje erin en als laatste de rijst. Goed mengen, even laten bakken en je hebt een heerlijke nasi goreng.
P.S. Zout naar smaak toevoegen en minder sambel oelek als je het niet heet wilt hebben, gebakken uitjes erop strooien, komkommer en een gebakken ei als luxe 😊
Eet smakelijk
N.

Op de website http://www.indischhistorisch.nl/ van Humphrey De La Croix e.a. is een soort ‘Indische canon’ gemaakt met 38 ‘vensters’. Deze laten zien welke de hoofdonderwerpen zijn in die geschiedenis van Indo-Europeanen. De timeline is dynamisch zodat suggesties van uw kant graag gebruikt wordt  om de timeline aan te passen aan wat de Indo-Europeanen zélf belangrijk vinden. Er kunnen onderwerpen aan toegevoegd worden of verder uitgediept. Nieuw beeld- en geluidsmateriaal is altijd welkom!
De timeline is in het Engels omdat dan de jongere generaties Indische Nederlanders in de Engelstalige regio’s bereikt worden.
De link naar de timeline is: https://www.tiki-toki.com/timeline/entry/32424/A-Short-History-of-the-Indo-Europeans-of-the-Netherlands-Indies/#vars!date=1504-03-24_13:22:21!
Voor de achtergrond van de timeline: Timeline: A Short History of the Indo-Europeans of the Netherlands Indies

Een aanbevelenswaardige site is de website van Ron Geenen: https://myindoworld.com/

Moet er iets bewaard blijven voor ons nageslacht? Wat moet er bewaard blijven? Als levensgenieter en altijd “in” voor een feestje vind ik dit een mooi initiatief en ik hoop dat het nog heel lang gevierd kan worden! Als wij het nu jaarlijks vieren dan heeft het nog iets tastbaars, omdat wij er nog zijn. Onze klein- en achterkleinkinderen echter, die zullen het alleen van boeken kennen en van foto’s al dan niet digitaal en /of vergeeld. De betekenis van IndischeDag kunnen onze nazaten beslist op internet vinden. 

Met een beetje geluk tikken ze “Indisch” op hun toetsenbord omdat ze dat bijvoorbeeld nodig hebben voor een of ander studie. Ze komen dan beslist uit op een link “Simpangse Sociëteit”. 
Met wat voor gevoel zij naar de beelden en filmpjes  zullen kijken, ik weet het niet. Mijn vrouw en ik, beiden echt Indisch, zeg maar 100 % , hebben ons leven hier in Nederland geleefd op z’n Indisch, dus alle dagen in de week rijst, zo compleet mogelijk en natuurlijk niet volgens een vastgesteld rooster. Als we de kolder in onze kop kregen dan werd er aardappelen gegeten wel een lepeltje sambal bij de kentangs.
‘s Morgens koffie toebroek, de botol in de wc en elke dag onder de douche.

We hadden een Indische verkeringstijd, dat betekende voor ons  samen op de bank zitten met familie altijd in de buurt. Met z’n tweeën op vakantie gaan was er niet bij. Ons huwelijksfeest was ook Indisch, omdat van alle feestgangers 90% een Indische afkomst hadden. Er was een Indisch buffet, een Indische band, weinig tot geen bierdrinkers, wel enkele whiskydrinkers kortom een chaotisch en gezellig feest. De erg stevige familieband, de Indische bijeenkomsten waarbij gedanst kon worden, lekker gegeten, en onschuldige kansspelletjes gespeeld zoals bingo en loterij. Dit alles was onze Indische leefwereld, in een Hollandse samenleving.
In deze Hollandse samenleving hebben wij ook onze weg gevonden, getuige het feit dat wij beiden werkten in bedrijven, Hollandse bedrijven, het kon niet anders!! De kinderen, die wij gekregen hebben, hier geboren en getogen, zijn wel in onze intieme Indische leefwereld grootgebracht, zeker in hun eerste levensjaren. Met het opgroeien van onze kinderen is de Hollandse samenleving steeds meer in ons Indische leven binnengekomen. Hun scholen, hun schoolvriendjes hebben ervoor gezorgd dat wij onze identiteit geruisloos en ongemerkt grotendeels hebben ingeleverd, in eerste instantie vooral voor het welzijn van onze kinderen!!!
Onze kinderen, hebben onmiskenbaar een Indische tjap (stempel,kenmerk), maar ze praten met een Brabants accentje.  Ze houden van Indisch eten, maar Hollands eten verorberen ze met net zoveel smaak. Ze hebben een heel eigen smaak ontwikkeld op allerlei gebied en eerlijkheidshalve is hun smaak heel Hollands zo je wilt Europees. Ik neem het ze niet kwalijk want ze zijn hier geboren en getogen. Zij zijn getrouwd en/of hebben verkering met een autochtoon, Hollander of Hollandse. Hier maak ik ook nog een onderscheid, Indische mensen zijn voor mij Nederlanders en geen Hollanders. Hollanders zijn zij die hier geboren en getogen zijn.  Roewet ja…. Maar ik kan en moet respect hebben voor het geval U een andere mening heeft hoor en dat meen ik echt !! 

 Ik hoor de laatste tijd heel vaak een soort verwijt in de trant van: “we hebben onze kinderen niet veel Indisch meegegeven” Misschien is er iemand die mij haarfijn kan uitleggen hoe wij het Indisch zijn op de kinderen hadden moeten overbrengen. Wij hebben het Indisch zijn notabene voorgeleefd aan onze kinderen!! We wisten niet beter en we konden niet anders!

De Stichting Adinda heeft de IndischeDag ingesteld en dat moet dan jaarlijks plaatsvinden op de laatste zondag van de maand augustus. Het idee is dat iedereen in Nederland deze “Indische-dag” een zinvolle “Indische” of feestelijke invulling geeft. Er is zelfs een patent op aangevraagd en verkregen heb ik gehoord en gelezen. Hoewel zinvolle invulling geven aan zo’n IndischeDag lijkt me toch moeilijker. Hoeveel Indisch moet het zijn/worden? Als je praat over Indische spelletjes, dat zijn dan wel spelletjes die wij in onze jeugd in voormalig Nederlands- Indië  hebben gespeeld. Deze spelletjes kunnen wel 50% Indonesisch zijn……en als ik zo door denk zelfs 100% Indonesisch!! Hier in Nederland zijn we het Indische spelletjes gaan noemen omdat die spelletjes gespeeld werden door ons, Indische kinderen in samenspel met Indonesische kinderen en hier in het kader van Indisch gevoel, Indische nostalgie, hebben wij het Indische spelletjes genoemd.

Een Indisch boeket bloemen dat zou kunnen, bijvoorbeeld een boeket samenstellen van bloemen die in Indië/ Indonesië voorkomen. Het enige is dat de bloemen hier zijn gekweekt, dus een Indisch boeket met wéér een Hollands tintje ! 
Indische eetdag dat kan ook, ten eerste is er niks mis mee en Indisch eten dat is onze cultuur!! Ik weet zeker wanneer de stichting Adinda een eetdag zou organiseren, met muziek en dans dat het dan een daverend succes wordt. Gegarandeerd.!!

Mijn idee is als volgt: tafels voor 8 tot tien personen, eten uit diepe borden met lepel en vork,  gerechten op tafel uiteraard in de pannen waarin de gerechten gemaakt zijn. De rijst ook op tafel in de pan zodat de mensen zelf kunnen opscheppen, niks geen voorgerecht, sambal en kroepoek erbij. That’s it !!

Daarna dansen, personeel kan dan de tafels afruimen. Dan een spelletje bingo, nog een beetje dansen en dan naar huis. Ik heb verder een heel gedetailleerd voorstel klaar liggen hoor. 
Toch zou het fantastisch zijn als iedereen in Nederland deze dag zou vieren zoals bij moederdag of vaderdag en er een eigen invulling aan gaat geven. Gewoon feest vieren, uiteten, samenkomen of Oma een Indisch boeket, reukje, kadootje of wat dan ook. 
Maar ik ga er nu een eind aan draaien. Wat ik wel 100% weet: Wij zijn Indisch ! Mijn vrouw is Indisch met Schots bloed, ik ben Indisch met Armeens bloed, wat mijn kinderen betreft: heel logisch dat zij ook Indisch zijn, maar zij mogen zelf beslissen hoe en wat zij zich voelen. Het enige wat ik van hen verlang, neen van hen eis is: dat zij open staan voor deze wereld, hun wereld, en oog hebben voor de culturen die hen omringen en dat zij begrip en respect voor hun medemens zullen hebben.

See you later alligator !!!
Tawon Cèrèwet
(met dank aan Ando Siegers voor het Simpangsche Societeit bewijs)

“En, en, en hoe was het op de markt, druk?” vraagt mijn Opa tussen neus en lippen door. Hij was heel vaak te vinden op de markt, op zoek naar heerlijke vis, pepers of oer-Hollandse erwtensoep. Maar helaas was dat alweer lang geleden. Zijn laatste jaren waren niet altijd de makkelijkste omdat hij problemen kreeg bij het lopen. De markt was voor hem een leuk uitje vanwege de vele kramen maar vooral vanwege de vele nationaliteiten en allerlei rommeltjes die daar te vinden waren.
“Ja het was erg druk” zei ik, al nadenkend wat ik hem nog meer kon vertellen zonder dat zijn heimwee voor de markt zou opspelen.
“Ik heb geen nieuwe kramen gezien maar zag wel de viskraam waar je altijd naar toe ging”.
Opa ging met zijn hoofd naar voren, niet zozeer omdat hij mijn verhaal interessant vond maar omdat hij zoals gewoonlijk zijn gehoorapparaat ergens had laten liggen.
“En, en, hoe verder” zei hij. Ik glimlachte en verzon ter plekke dat zijn vaste viskraam nog steeds dezelfde vis verkocht als toentertijd opa naar de markt ging.
“Lho, zei hij. Hoe dan? dat is toch lang geleden. De pepesan wordt toch bau amies(*) met die oude vis”
* bau amies is vissengeur

Rudy was in de plaats Kediri een buurjongen van de familie Brodie. Op zijn zevende jaar speelde Rudy al accordeon en viool.
Vaak vroeg opa Brodie of Rudy voor hem op zijn viool wilde spelen en dan lag opa op zijn kursimalas (schommelstoel) in de voorgalerij en Rudy zat op grond viool te spelen.
Later toen de fam. Brodie werd overgeplaatst naar suikerfabriek Tulangan (in de buurt van Surabaya) kregen de jongens gitaarles van niemand anders dan bung Rudy Matulessy.

Rudy was een strenge leraar, gaf veel huiswerk en probeerde gewoon alles uit je te halen qua muziek. We mochten vaak mee als Rudy moest optreden en Ed Brodie † was dan zijn trouwe ‘gitaar drager’.

In begin jaren 60 werden ook in Surabaya vele gitaar competities gehouden, Tijdens één van deze competities werd in het THR-gebouw te Surabaya een competitie gehouden voor de titel van Mr. Melody Guitar. Vele bekende gitaristen deden aan deze competitie mee waaronder Jerry Souisay die nummer één werd. Rudy Matulessy werd met stip “mister melody guitar number two”. Gezien zijn techniek, vingersnelheid en performance vond het merendeel van de aanwezigen dat Rudy nummer één had moeten staan. (Het gerucht ging dat Rudy Matulessy als Indische jongen niet had mogen winnen)

Rudy en zijn vrouw Bea Stolze (een geweldige zangeres) traden vaak op bij de Pasar Malam in Den Haag met hun Rayuan Samud’ra. Één van de beste Kroncong orkesten van Nederland. Ruud bespeelt naast de gitaar ook saxofoon, viool en Hawaiian gitaar. Bij meerdere sologitaristen uit Surabaya hoor je af en toe Rudy’s stijl van spelen.
(Rudy Matulessy is 85 jaar geworden. Hij is op 24 juli 2015 overleden)

Er zijn verschillende websites, artikelen en boeken over de geschiedenis van de Indo-Europeanen. Voor deze NID website presenteren we enkele voorbeelden, zonder overigens de andere websites tekort te doen.

Het ontstaan van de Indische Nederlandse Cultuur (Tekst uit Indo Story van Rob Dias Leidschendam)
Deze cultuur bestond uit een mengelmoes van Nederlandse en Indische gewoonten en gebruiken. Dit is verklaarbaar omdat de vaders van de Indo’s veelal Nederlanders of andere Europeanen waren, terwijl de moeders Indisch (Indonesisch) waren.
De opvoeding was daarom in beginsel ook vergelijkbaar met de opvoeding van Nederlandse kinderen. Omdat de Indonesische kindermeid, in opdracht van de vrouw des huizes, met de opvoeding van het kind belast was werden vele Indische (Indonesische) gewoonten en gebruiken in de opvoeding van het kind geïntegreerd. De Indische taal, het gebruik van Indische geneeskruiden, het Indische voedsel, maar ook de indolentie en de zogenaamde “laat maar” cultuur zijn daar goede voorbeelden van.
Op de maatschappelijke ladder was de leiding in handen van de Nederlanders, die in de eeuwen daarna werden opgevolgd door hun nakomelingen die een opleiding in Nederland hadden gevolgd. Ondanks het bestaan van Nederlandse lagere en middelbare scholen en universiteiten in Indië, waren de afgestudeerden in de ogen van de Nederlanders van een lager niveau. Dit kwam overduidelijk tot uiting toen de Indo’s na de soevereiniteitsoverdracht van Indië aan Indonesië, werden gedwongen naar Nederland te repatriëren. In Nederland werden alle Indië behaalde diploma’s niet erkend. Vele Indo’s met een afgeronde middelbare en/of universitaire opleiding werden van de ene op de andere dag in Nederland tot ongeschoolde arbeiders verklaard. De Nederlanders die van Indië kwamen kregen afhankelijk van hun opleiding na herscholing en het behalen van Nederlandse diploma’s wel betere functies aangeboden.
In 1916 werd voor het eerst de term “INDO” geïntroduceerd door de journalist Th.R. Landouw. Deze groep werd gekarakteriseerd als personen met gemengd Europees en Indisch bloed, die hun wortels in Indië hebben en Juridisch Nederlander zijn.

Image taken from: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Arrivalrotterdam.jpg

Er zijn vele verhalen die beschrijven hoe de guling (in Indonesië) van oorsprong is ontstaan. Één van de verhalen over de guling ook wel Dutch Wife genoemd beschrijft het ontstaan van de guling bij de komst van de Nederlanders en Europeanen naar Nederlands-Indië.  Tijdens de kolonisatieperiode brachten de Nederlanders en Europeanen nauwelijks hun echtgenote’s (vrouwen) mee. In Indië werden ze daardoor gedwongen om lokale vrouwen als minnaressen te nemen. Degenen die geen minnares nam vanwege geldgebrek of door de bekende Nederlandse zuinigheid creëerden in plaats daarvan een kussensteun de “guling” die ook  “Dutch Wife” werd genoemd.
Tot op heden wordt de guling nog vaak gebruikt in Indonesië